ai là người đã chinh phục vương quốc vandal và alan trong chiến tranh vandal

Bách khoa toàn thư cởi Wikipedia

Bạn đang xem: ai là người đã chinh phục vương quốc vandal và alan trong chiến tranh vandal

Vương quốc Vandals và Alans
Tên bạn dạng ngữ Regnum Vandalorum et Alanorum Vandaliric
435 AD–534 AD
Đồng xu đem hình Huneric (477-484)
Lãnh thổ Vandal vô giai đoạn hoàng kim k. 476
Tổng quan
Thủ đô	Hippo Regius 435–439 [1] Carthage 439[2]–534[3]
Ngôn ngữ thông dụng	Latin (spoken by elite and clergy) Vulgar Latin and African Romance (spoken by common people) Tiếng Vandal (Cao cấp) Tiếng Punic (Dân thường) Tiếng Numidian (Nông thôn) Tiếng Hy Lạp (dân chúng)
Tôn giáo chính	Arianism (cấp cao) Công giáo Nicene sau đó Công giáo Chalcedon
Chính trị
Chính phủ	Chế chừng quân chủ
Vua xứ Vandal
• 435–477	Genseric
• 477–484	Huneric
• 484-496	Gunthamund
• 496-523	Thrasamund
• 523-530	Hilderic
• 530–534	Gelimer
Lịch sử
• Người Vandal được trao vùng Mauretania và Numidia	435 AD
• Bị cướp bởi vì Đế quốc Đông La Mã	534 AD
Tiền thân Kế tục Africa (Roman province) Người Vandal Sicilia (Roman province) Praetorian prefecture of Africa
Hiện ni là 1 trong những phần của	Algeria  France  Italy  Malta  Spain  Tunisia

Vương quốc Vandal (tiếng Latinh: Regnum Vandalum) hoặc Vương quốc Vandal và Alan (tiếng Latinh: Regnum Vandalorum et Alanorum) là 1 trong những quốc gia được xây dựng bởi vì người Vandal bên dưới thời vua Gaiseric ở Bắc Phi and the Địa Trung Hải từ thời điểm năm 435 cho tới năm 534. Vương quốc được xây dựng kể từ những trở thành thị được ấn định cư bởi vì người Vandal bên trên những chống bên trên Numidia và Mauretania và không ngừng mở rộng từng vùng Bắc Phi tiếp sau đó là vùng Địa Trung Hải. Vương quốc bị xâm cướp bởi vì Đế quốc Đông La Mã bởi vì nhà vua Justinian I.

Xem thêm: lý tinh vân là ai

Vương quốc ở Bắc Phi[sửa | sửa mã nguồn]

Thành lập[sửa | sửa mã nguồn]

Người Vandal đang được theo đòi vị vua mới nhất của mình, Genseric (cũng được nghe biết là Geiseric) vượt lên trên biển cả cho tới châu Phi vô năm 429.^[4] Mặc mặc dù con số của mình là ko rõ ràng và đang được ở trong tầm thảo luận của một vài ngôi nhà sử học tập, tuy nhiên dựa vào sự xác minh của Procopius, thì người Vandal và Alan có tầm khoảng 80000 khi bọn họ dịch chuyển cho tới Bắc Phi,^[5] Peter Heather dự trù rằng bọn họ hoàn toàn có thể thể hiện mặt trận một nhóm quân khoảng tầm 15.000-20.000 người^[6]. Theo Procopius, người Vandal cho tới châu Phi theo đòi đòi hỏi của Bonifacius, người tóm quyền lãnh đạo quân sự chiến lược ở chống này.^[7] Tuy nhiên, và đã được khuyến nghị rằng người Vandal thiên di quý phái châu Phi nhằm lần tìm tòi điểm ấn định cư an toàn; bọn họ đã trở nên tiến công bởi vì một nhóm quân La Mã vô năm 422 và đang không thành công xuất sắc trong các việc thỏa thuận một hiệp ước với bọn họ. Tiếp tục tiến bộ quân về phía sầm uất dọc từ bờ biển cả, người Vandal đang được vây hãm TP.HCM Hippo Regius vô năm 430.^[4] Tại bên phía trong, thánh Augustine và những linh mục của ông lại đang tiếp tục nguyện cầu một sự giải vây mang lại TP.HCM nhằm bay ngoài những kẻ xâm lăng, vì thế bọn họ trọn vẹn thấu hiểu rằng sự thất thủ của TP.HCM tiếp tục báo hiệu sự cải đạo hoặc chết choc mang lại nhiều tín loại Kitô giáo La Mã. Ngày 28 mon 8 năm 430, phụ thân mon sau khoản thời gian chính thức cuộc vây hãm, Thánh Augustine (lúc này đang được 75 tuổi)qua đời,^[8] có lẽ rằng vì thế đói hoặc stress, và vì thế những cánh đồng tiểu mạch bên phía ngoài TP.HCM đang được vô biểu hiện bị bỏ phí và ko được thu hoạch. Sau 14 mon bao vây, TP.HCM ở đầu cuối cũng thất thủ.

Hòa bình và đã được lập lại trong số những người La Mã và người Vandal vô năm 435 trải qua một hiệp ước được cho phép người Vandal trấn áp chống ven bờ biển của Numidia. Geiseric tiếp sau đó đang được đánh tan hiệp ước vô năm 439 khi ông xâm cướp tỉnh châu Phi của La Mã và tổ chức bao vây Carthage ^[9] Thành phố này đã trở nên cướp tuy nhiên ko cần phải có giao đấu, người Vandal tiến bộ vô TP.HCM trong lúc đa số người dân đang được theo đòi dõi những cuộc đua bên trên ngôi trường đua ngựa. Genseric trở thành nó trở thành kinh kì của ông, và tự động phong bản thân là vua của những người Vandal và Alan. Tiếp tục đoạt được Sicilia, Sardegna, Corse và quần hòn đảo Balearic, ông đang được xây cất quốc gia của tôi trở thành một vương quốc mạnh mẽ.

Khi người Vandal đánh úp Sicilia vô năm 440, đế quốc Tây La Mã thời điểm này đang được cần bận tâm với trận đánh giành giật ở Gaul và ko thể phản công lại. Theodosius II, nhà vua của Đế quốc Đông La Mã, tiếp sau đó cử một nhóm quân viễn chỉnh nhằm ứng phó với những người Vandals vô năm 441, song nó chỉ tiến bộ xa cách đến tới Sicilia. Đế quốc Tây La Mã bên dưới thời Valentinian III đã ký kết kết một hiệp ước độc lập với những người Vandal vô năm 442^[10] Theo hiệp ước này, người Vandals cảm nhận được Byzacena, Tripolitania, một trong những phần của Numidia, và xác nhận sự trấn áp của mình so với hành tỉnh châu Phi.^[11]

Cướp huỷ trở thành Roma[sửa | sửa mã nguồn]

Trong 35 năm tiếp theo cho tới, với cùng 1 hạm group hùng hậu, Genseric đang được cướp huỷ bờ biển cả của Đế quốc Tây và Đông La Mã. Tuy nhiên, sau khoản thời gian vua người Hung là Attila bị tiêu diệt, người La Mã đang được hoàn toàn có thể cù quý phái ứng phó với những người Vandals, khi bọn họ đang được sở hữu một vài vùng khu đất phong lưu nhất của Đế quốc La Mã xưa.

Để buộc người Vandals cần thần phục đế quốc, Valentinianus III đang được hứa hít đàn bà của ông với đàn ông của Genseric. Tuy nhiên, trước lúc hiệp ước này hoàn toàn có thể được tiến hành, chủ yếu trị một đợt tiếp nhữa lại đóng góp một trong những phần cần thiết trong những sai lầm không mong muốn ngớ ngẩn của La Mã. Petronius Maximus, một kẻ cướp ngôi, đang được làm thịt bị tiêu diệt Valentinianus III, vô một nỗ lực nhằm trấn áp đế chế. Những nỗ lực nước ngoài kí thác thân thích nhì phe đã trở nên đánh tan, và vô năm 455 với cùng 1 lá thư của Hoàng hậu Licinia Eudoxia, cầu van nài đàn ông của Genseric cho tới giải cứu vãn bà, người Vandal đang được xâm chiếm trở thành Roma, cùng theo với Hoàng hậu Licinia Eudoxia và nhì người đàn bà Eudocia và Placidia.

Nhà chép biên niên sử Prosper xứ Aquitaine^[12] với ghi nhận độc nhất vô thế kỷ 5 rằng vào trong ngày 2 mon 6 năm 455, Giáo hoàng Lêô I đang được tiếp đón Genseric và thỉnh cầu ông tao ko nhen huỷ TP.HCM và làm cho chết người mang lại quần chúng. #, và hãy thỏa mãn nhu cầu với của tôi cướp được. Người tao hoài nghi về sự việc tác động của Giáo hoàng cứu vãn vắng ngắt cả trở thành Roma. Người Vandals tách trở thành với vô số chiến lợi phẩm. Eudoxia và đàn bà bà là Eudocia được đưa tới Bắc Phi.^[11]

Sự củng cố[sửa | sửa mã nguồn]

Như là 1 trong những thành phẩm của hành vi cướp huỷ trở thành Rome và tổ chức những sinh hoạt hải tặc ở Địa Trung Hải, đế chế La Mã đang được triệu tập vô việc chi tiêu khử quốc gia Vandal. Cả nhì nửa phía Tây (năm 460) và Đông (468) của đế chế đều đang được phái hạm group tiến bộ tiến công người Vandal. Người Vandal đang được tiến công sở hữu được hạm group Tây La mã, và huỷ diệt toàn cỗ hạm group Đông La Mã trải qua việc dùng thuyền lửa^[10] Tiếp sau cuộc tiến công này, Vandals đang được nỗ lực xâm lăng vô Peloponnese, tuy nhiên bọn họ đã trở nên tiến công nhảy quay về bởi vì người Maniot bên trên Kenipolis với tổn thất u ám.^[13] Để trả thù địch, người Vandal bắt 500 con cái tin tưởng ở Zakynthos,chặt bọn họ rời khỏi trở thành từng miếng và ném những miếng cơ xuống biển cả bên trên đàng trở lại Carthage ^[13] Trong trong thời điểm 470, người La Mã đang được kể từ vứt quyết sách tổ chức trận đánh ngăn chặn người Vandal của mình. Vị tướng tá phía Tây là Ricimer đang được đạt được một hiệp ước với những người Vandal,^[10] và vô năm 476 Genseric đang được hoàn toàn có thể đã ký kết kết một nền "hòa bình vĩnh viễn" với Constantinopolis. Từ năm 477 trở chuồn, người Vandal đang được phát hành chi phí đúc riêng biệt của mình.

Mặc mặc dù người Vandal đang được tiến công tháo lui được những cuộc tiến công kể từ những người dân La Mã và thiết lập quyền cai quản bên trên những quần đảo ở phía tây Địa Trung Hải, bọn họ đang không thành công xuất sắc lắm trong những cuộc xung đột với những người Berber. Nằm về phía phái nam của quốc gia Vandal, người Berber đang được nhì đợt giành được những thắng lợi cần thiết trước người Vandals vô quy trình tiến độ trong thời điểm 496-530.^[10]

Chính sách tôn giáo[sửa | sửa mã nguồn]

Sự khác lạ trong số những người Vandal theo đòi giáo phái Arian và những thần dân tin tưởng thuyết Ba Ngôi của mình (bao bao gồm khắp cơ thể Công giáo và những người dân ly giáo) là nguyên vẹn nhân tạo ra biểu hiện stress ở vương quốc châu Phi của mình. Các giám mục Công giáo đã trở nên lưu hành hạ hoặc bị làm thịt bởi vì Genseric và giáo dân đã trở nên nghiêm cấm thờ phụng và thông thường xuyên bị trưng thu gia tài của họ^[14] Ông tao đang được chở che mang lại những thần dân Công giáo của tôi khi quan hệ của ông tao với La Mã và Constantinopolis trở thành thân thích thiện, như vô quy trình tiến độ năm 454-57, khi xã hội Công giáo bên trên Carthage, thời điểm này đang được vô biểu hiện không tồn tại người hàng đầu, đang được bầu Deogratias thực hiện giám mục. Huneric, người tiếp vị Genseric, đang được phát hành sắc mệnh lệnh ngăn chặn người Công giáo vô năm 483 và 484 vô một nỗ lực nhằm ngăn ngừa bọn họ và trở thành giáo phái Arian trở thành tôn giáo chủ yếu ở Bắc Phi ^[15] Nói cộng đồng đa số những vị vua Vandal, trừ Hilderic, đều bức sợ hãi những tín loại Kitô giáo tin tưởng thuyết Ba Ngôi ở một cường độ nhiều hoặc không nhiều, nghiêm cấm sự cải đạo cho những người Vandal, lưu hành hạ những giám mục và thưa cộng đồng làm cho trở ngại mang lại cuộc sống thường ngày của những tín loại Ba Ngôi.

Suy tàn[sửa | sửa mã nguồn]

Theo như "Từ điển Công giáo" (Catholic Encyclopedia) năm 1913: "Genseric, một trong mỗi hero quyền lực tối cao nhất của "thời đại di trú", bị tiêu diệt ngày 25 mon một năm 477, ở tuổi hạc thượng lâu chừng 88. Theo luật tiếp vị tuy nhiên ông tao phát hành, member phái nam lớn số 1 vô Hoàng gia tiếp tục tiếp ngôi. Do cơ, ông tao được tiếp tục bởi vì con cái là Huneric (477–484), người lúc đầu khoan thứ Công giáo, tự hoảng hốt uy Constantinopolis, tuy nhiên sau năm 482 thì chính thức bách sợ hãi Mani giáo và Công giáo."^[16]

Gunthamund (484–496), em bọn họ và là kẻ tiếp tục của Hunneric, ngôi nhà trương giảng hòa với những người Công giáo nội địa và một đợt tiếp nhữa kết thúc bách sợ hãi. Mé ngoài, sức khỏe của Vandal đang được giảm sút sau khoản thời gian Genseric tổn thất, và Gunthamund mất quá nhiều phần khu đất rộng lớn ở Sicilia về mình người Ostrogoth và cần kháng cự với áp lực đè nén ngày 1 ngày càng tăng kể từ người Moor bạn dạng địa.

"Từ điển Công giáo" năm 1913 ghi nhận: "Trong khi Thrasamund (496–523), tự sự cuồng tín của tôi, khinh ghét người Công giáo, ông lý tưởng với những vụ bách sợ hãi ko sụp đổ máu".^[16]

Sụp đổ[sửa | sửa mã nguồn]

Hilderic (523-530) là vị vua Vandal khoan thứ nhất so với Giáo hội Công giáo. Ông được cho phép tự tại tôn giáo; và bởi vậy những hội nghị tôn giáo của đạo Thiên chúa một đợt tiếp nhữa lại được tổ chức triển khai bên trên Bắc Phi. Tuy nhiên, ông lại không nhiều quan hoài cho tới cuộc chiến tranh, và kí thác nó cho 1 member vô mái ấm gia đình, Hoamer. Khi Hoamer nhận một thất bại trước người Moor, phe Arian vô hoàng thất đang được tổ chức một cuộc nổi loàn, và Gelimer, người đồng đội bọn họ của ông (530-533) đang trở thành vua. Hilderic, Hoamer và người thân trong gia đình của mình đã trở nên ném vô tù. Hilderic bị lật sụp đổ và bị làm thịt bị tiêu diệt vô năm 533.^[17]

Hoàng đế Đông La Mã là Justinian I ngay lập tức ngay thức thì tuyên tía cuộc chiến tranh, với bên trên danh tức thị tuyên tía phục sinh lại ngôi vua Vandal mang lại Hilderic. Trong khi một nhóm quân viễn chinh đang được bên trên đàng cho tới, một trong những phần rộng lớn của quân group Vandal và thủy quân của mình được lãnh đạo bởi vì Tzazo, em của Gelimer, cho tới Sardegna nhằm ứng phó với cuộc nổi loàn. Kết ngược là, quân group của Đế quốc Đông La Mã bên dưới sự lãnh đạo bởi vì Belisarius đang được hoàn toàn có thể đổ xô lên bờ tuy nhiên ko bắt gặp cần sự kháng cự này và cơ hội trở thành Carthage khoảng tầm 10 dặm (16 km). Gelimer nhanh gọn tập kết một nhóm quân,^[18] và đang được kí thác chiến với Belisarius vô trận Ad Decimum; Người Vandal gần như là đang được giành thắng lợi trận đánh này cho tới khi người em trai của Gelimer, Ammatas và con cháu trai của ông Gibamund bị bị tiêu diệt trận. Gelimer tiếp sau đó hoảng loàn và vứt trốn. Belisarius nhanh gọn cướp lấy Carthage trong lúc những người dân Vandal sinh sống sót nối tiếp đánh nhau.^[19]

Ngày 15 mon 12, năm 533, Gelimer và Belisarius vấp chừng một đợt tiếp nhữa bên trên trận Tricamarum, cơ hội Carthage khoảng tầm trăng tròn dặm (32 km). Một đợt tiếp nhữa, người Vandal đang được đánh nhau mạnh mẽ tuy nhiên bị vỡ lẽ, đợt này là lúc người em trai Tzazo của Gelimer tử trận. Belisarius nhanh gọn tiến bộ cho tới Hippo, TP.HCM loại nhì của Vương quốc Vandal, và vô năm 534, Gelimer đầu mặt hàng đoàn quân thắng lợi Đông La Mã, khắc ghi sự kết giục của Vương quốc Vandal.

Bắc Phi (bao bao gồm miền bắc nước ta Tunisia và phía sầm uất Algeria vô thời kỳ của những người Vandal) đang trở thành một tỉnh La Mã thêm 1 đợt tiếp nhữa, và kể từ cơ người Vandals đã trở nên trục xuất. Hầu không còn người Vandal đã đi đến Saldae (mà thời buổi này được gọi là Béjaïa ở vùng khu đất Kabyl,phía bắc Algeria), điểm bọn họ thống nhất với những người Berber. Một số không giống đã trở nên xung vô quân group đáp ứng triều đình hoặc vứt trốn cho tới nhì quốc gia Goth (vương quốc Ostrogoth và quốc gia Visigoth), một vài phụ phái nữ Vandal kết duyên với binh Byzantine ấn định cư ở phía bắc Algeria và Tunisia. Các binh lực Vandal xuất sắc ưu tú nhất được tổ chức triển khai trở thành năm trung đoàn kỵ binh, được gọi là Vandali Iustiniani, và đóng góp quân bên trên biên cương với Ba Tư.

Các vị vua Vandal[sửa | sửa mã nguồn]

• Wisimar (m. năm 335)
• Godigisel (năm 359–406)
• Gunderic (năm 407–428)
• Genseric (năm 428–477)
• Huneric (477–484)
• Gunthamund (484–496)
• Thrasamund (496–523)
• Hilderic (523–530)
• Gelimer (530–534)

Ngôn ngữ[sửa | sửa mã nguồn]

Rất không nhiều vấn đề được biết về ngôn từ của những người Vandal, chỉ hiểu được nó là 1 trong những nhánh của ngôn từ Đông German. Người Goth chỉ nhằm lại đàng sau độc nhất một mối cung cấp ngữ liệu về loại ngôn từ Đông Đức này: một bạn dạng dịch thế kỷ loại tư của những sách Phúc Âm^[20] Tất cả những người dân Vandal tuy nhiên những ngôi nhà sử học tập tân tiến nghe biết đang được nói theo một cách khác giờ Latin, tuy nhiên cũng vẫn chính là ngôn từ đầu tiên của cơ quan ban ngành Vandal (hầu không còn những quan tiền chức nhịn nhường như thể người dân bạn dạng địa châu Phi / la Mã)^[21]. Mức chừng biết nắm rõ ghi chép vô trái đất cổ xưa thì đa số ko chắc chắn rằng lắm.

Di sản[sửa | sửa mã nguồn]

Từ khoảng tầm năm 1540, vua Thụy Điển xưng thực hiện Suecorum, Gothorum et Vandalorum Rex ("Vua của Suecii (Swede), Goth (Geat) và Vandal (Wend)").^[22] Vào năm 1973, Carl XVI Gustaf đang được kể từ vứt thương hiệu này và giờ trên đây ông chỉ xưng bản thân là Quốc vương vãi Thụy Điển.

Thuật ngữ tân tiến vandalism (dịch là "tính hoặc hủy hoại những công trình xây dựng văn hóa") khởi nguồn từ "danh tiếng" của những người Vandal như là 1 trong những rợ tộc đang được tiến công và cướp huỷ trở thành Roma vô năm 455. Có lẽ tính tàn phá của những người Vandal ko hề cao hơn nữa những kẻ xâm phạm không giống vô thời cổ xưa, tuy nhiên những người sáng tác với tư tưởng yêu thích Roma thông thường quy mang lại bọn họ cái tội huỷ diệt Roma. Tỷ dụ, thi sĩ Anh Quốc theo đòi trào lưu Khai sáng sủa là John Dryden đang được viết: Till Goths, and Vandals, a rude Northern race, / Did all the matchless Monuments deface, ý thưa dân Goth và dân Vandal là những rợ tộc phương Bắc với mức độ huỷ diệt cái công trình xây dựng rộng lớn tuy nhiên ko gì sánh bởi vì.^[23] Thuật ngữ vandalisme được Giám mục Henri Grégoire trở thành Blois đề ra vô năm 1794 nhằm mô tả vụ hủy hoại những công trình xây dựng văn hóa truyền thống sau cuộc Cách mạng Pháp. Thuật ngữ này nhanh gọn được vận dụng bên trên từng châu Âu. Sự tạo hình thuật ngữ mới mẻ này nhập vai trò cần thiết trong các việc tô hồng mang lại coi nhận về người Vandal kể từ thời Hậu Cổ đại, thịnh hành hóa ý tưởng phát minh trước đó rằng bọn họ là 1 trong những group người man rợ ưa chuộng tàn huỷ. Người Vandal và những "man tộc" không giống kể từ lâu đã trở nên những người sáng tác và sử gia quy mang lại cái tội tạo ra sự sụp sụp đổ của Đế quốc La Mã.^[24]

Xem thêm: ai là người đồng sáng lập apple

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Notes

Liên kết[sửa | sửa mã nguồn]

• Kingdom of the Vandals - location map Lưu trữ 2007-12-03 bên trên Wayback Machine