| Tên gọi Việt Nam | 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Loạt bài Lịch sử Đông Nam Á | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| ||||||||||||
Văn Lang (chữ Hán: 文郎) là sông núi thứ nhất nhập lịch sử dân tộc VN thống trị vì chưng những Vua Hùng, ứng với những thời kỳ văn hóa truyền thống Đông Sơn, Phùng Nguyên, Gò Mun và Đồng Đậu. Lãnh thổ sông núi Văn Lang bao gồm một trong những phần Trung Quốc, Bắc Sở và Bắc Trung Sở thời nay. [1][2]
Tên gọi[sửa | sửa mã nguồn]
Theo GS. Trần Quốc Vượng [3] nhập truyền thống cuội nguồn của những người Mường, tổ tiên của mình là nhị con cái chim Klang và Klao. Văn Lang, Gia Ninh, Mê Linh... là cơ hội hiểu giờ Việt của Klang, Blang, Bling, Mling... đều chỉ loại chim rộng lớn. Cách phân tích và lý giải này phù phù hợp với hình tượng chim Lạc và người nhảy múa đem bộ đồ áo vì chưng lông chim bên trên những trống trải đồng Việt Nam; hoặc cả những tên thường gọi chữ Hán về sau như: Bạch Hạc (chim hạc trắng), Chu Diên (diều hâu đỏ), Ô Diên (quạ đen), Hồng Bàng chỉ loại chim nước rộng lớn nằm trong bọn họ Diệc...
Sử liệu[sửa | sửa mã nguồn]
Sử ký Tác ẩn [4] ghi chép thời Đường: "Quận Giao Chỉ đem ruộng Lạc... người Lạc. Có những chức Lạc Vương, Lạc Hầu, những thị trấn tự động bịa đặt chức Lạc Tướng treo ấn đồng dải xanh rờn..."
Cựu Đường thư[5], cỗ chủ yếu sử ghi chép thời căn nhà Hậu Tấn: "Đất quận Giao Chỉ đặc biệt phì nhiêu màu mỡ, xưa đem quân trưởng là Hùng Vương, phụ tá là Hùng Hầu"
Trong cơ chữ Hùng (雄) và Lạc (雒) ghi chép tương tự nhau, dễ dàng lầm lẫn. Như vậy Hùng Vương cũng chính là Lạc Vương, Hùng Hầu là Lạc Hầu hoặc Hùng Điền (ruộng Hùng) cũng chính là Lạc Điền (ruộng Lạc).
Thái Bình Ngự Lãm [6], cuốn sách địa lý ghi chép thời căn nhà Tống: "Phong Châu tức quận Thừa Hóa. Xưa là nước Văn Lang, đem sông Văn Lang."
Bộ sử Đại Việt sử lược [7] ghi chép thời Trần: Hùng Vương thứ nhất là kẻ ở cỗ Gia Ninh, sử dụng thuật ảo ảnh quy phục những cỗ không giống vào tầm đời Chu Trang Vương (696 - 682 TCN). Quốc hiệu và kinh thành đều là Văn Lang, truyền 18 đời, từng đời trị vì như thế khoảng tầm 24 năm.
Đại Việt sử ký toàn thư [1] ghi chép thời Lê: Hùng Vương thứ nhất là con cái của Lạc Long Quân và Âu Cơ, con cháu Kinh Dương Vương (vua nước Xích Quỷ vào tầm năm 2879 TCN). Quốc hiệu là Văn Lang, đóng góp đô ở Phong Châu. Theo thuyết này thì từng đời ít nhất 131 năm, bởi vậy nên hiểu là 18 chi (nhánh) hoặc 18 vương vãi triều.
Xem thêm: be na la con ai
Tóm lại, nước Văn Lang và những Vua Hùng được biên chép sơ lược nhập chủ yếu sử Trung Quốc, còn ở VN thì chép cụ thể rộng lớn và nặng trĩu tính truyền thuyết rộng lớn. Tuy đem một trong những điểm khác biệt tuy nhiên tựu trung lại, những văn tự cổ này đều xác minh sông núi Văn Lang thực sự đem tồn bên trên. Viện khảo cổ học tập [8] xác nhận thời đại Hùng Vương là đem thiệt nhập lịch sử dân tộc VN.
Nhà nước này tồn bên trên cho tới năm 258 TCN thì bị An Dương Vương sáp nhập nhập nước Âu Lạc.
Địa lý[sửa | sửa mã nguồn]
Nước Văn Lang toạ lạc bám theo truyền thuyết [1][9]: sầm uất giáp biển cả Nam Hải (biển Đông), tây cho tới Ba Thục, bắc cho tới hồ nước Động Đình và phái mạnh giáp nước Hồ Tôn. Các sách đều thống nhất đem 15 cỗ tuy nhiên chép không giống nhau, đa phần gom nhóp kể từ thương hiệu những quận thị trấn thời Bắc nằm trong và chỉ chứa đựng phần Lưỡng Quảng của Trung Quốc.[2] Việc chú thích những địa điểm cổ bám theo phiên bản loại thời nay vẫn còn đấy giành giật cãi.
| Lĩnh Nam chích
quái [9]
|
Đại Việt Sử Ký toàn thư [1] - theo
Cương mục[10] và Trần Trọng Kim [11]
|
Việt Sử Lược [7]
- bám theo Đào Duy Anh[2]
|
|---|---|---|
| Có 08 cỗ mang tên gọi như thể nhau nhập cả 03 sách: | ||
| Việt Thường (越裳) | Việt Thường - Thuận Hóa ? | Việt Thường Thị (có Loa Thành) - Hà Tĩnh ? |
| Văn Lang (文郎) | Văn Lang - Xứ Đoài | Văn Lang - Xứ Đoài |
| Giao Chỉ (交趾) | Giao Chỉ - Thăng Long và Sơn Nam | Giao Chỉ - Thăng Long và Sơn Nam |
| Vũ Ninh (武寧) | Vũ Ninh - Kinh Bắc | Vũ Ninh - Kinh Bắc |
| Cửu Chân (九真) | Cửu Chân - Thanh Hóa | Cửu Chân - Thanh Hóa |
| Hoài Hoan (懷驩) | Hoài Hoan - Nghệ An | Hoài Hoan - Nghệ An |
| Ninh Hải (寧海) | Ninh Hải - Quảng Yên | Ninh Hải - Quảng Đông (Trung Quốc) |
| Lục Hải (陸海) | Lục Hải - Lạng Sơn | Lục Hải - Hải Ninh (Quảng Yên + Lạng Sơn) |
| Các cỗ tên thường gọi không giống nhau (cùng sản phẩm ko chắc chắn rằng nằm trong chỉ 1 bộ): | ||
| Dương Tuyền (陽泉) | Dương Tuyền (陽泉) - Xứ Đông | Thang Tuyền (湯泉) - Quảng Tây (Trung Quốc) |
| Phúc Lộc (福祿) | Phúc Lộc (福祿) - Xứ Đoài | Gia Ninh (嘉寧) - Xứ Đoài |
| Chu Diên (朱鳶) | Chu Diên (朱鳶) - Xứ Đoài | Tân Xương (新昌) - Xứ Đoài |
| Tượng Quận (象郡) | Cửu Đức (九德) - Hà Tĩnh | Cửu Đức (九德) - Nghệ An |
| Chân Định (真定) | Vũ Định (武定) - Thái Nguyên, Cao Bằng | Quân Ninh (軍寧) - Thanh Hóa |
| Nhật Nam (日南) | Tân Hưng (新興) - Hưng Hóa, Tuyên Quang | Nhật Nam (日南) - Thuận Hóa |
| Quế Lâm (桂林) | Bình Văn (平文) - ko rõ rệt ở đâu | Bình Văn (平文) - ko rõ rệt ở đâu |
Tổ chức[sửa | sửa mã nguồn]
Một số ý kiến [12][13] coi sông núi Văn Lang là một trong tổ chức triển khai "siêu làng", mạnh về tính chất link, yếu hèn về tính chất giai cung cấp.
Đứng đầu sông núi là Hùng Vương (hoặc Lạc Vương), bên dưới đem những quan tiền Lạc Hầu (văn) và Lạc Tướng (võ) quản lý những cỗ (15 bộ). Dưới nữa là những quan tiền Bồ Chính quản lý từng chống nhỏ (làng). Con trai vua gọi là Quan Lang, phụ nữ vua gọi là Mỵ Nương. Tôi tớ phái nữ gọi là xảo, phái mạnh gọi là xứng, kẻ bề bên dưới gọi là hôn.
Kinh tế[sửa | sửa mã nguồn]
Nhà nước Văn Lang đang được đem những sự đem thay đổi về tài chính được xác lập qua quýt khảo cổ học[14] gồm:
Xem thêm: cam cam tv là ai
- Hoạt động khai quật (săn bắt heo rừng, tấn công cá...) đang được lùi về loại yếu
- Nghề trồng lúa nước lưu giữ vị thế công ty đạo
- Nghề đúc đồng đặc biệt trở nên thạo
- Nghề luyện Fe đang được vạc triển
- Các nghề ngỗng tay chân như đan, tết, mộc, gốm đều phải có nhằm thỏa mãn nhu cầu nhu yếu cuộc sống thường ngày.
Văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]
Ẩm thực[sửa | sửa mã nguồn]
- Bánh chưng và bánh giầy: phổ cập qua quýt sự tích Lang Liêu [15], thực hiện kể từ lá dong, gạo nếp, đỗ xanh rờn và thịt heo. Theo GS. Trần Quốc Vượng [16] thì bánh chưng vẹn toàn thủy như thể bánh tét (bánh tày). Theo tín ngưỡng phồn thực của những người Việt thì bánh chưng đại diện cho tới dương vật và bánh giầy là âm vật. Còn tư tưởng bánh chưng hình vuông vắn đại diện cho tới khu đất, bánh giầy hình tròn trụ đại diện cho tới trời là gia nhập kể từ Trung Quốc.
- Gói đất: là phong tục kết duyên trước lúc đem sự tích trầu cau, bám theo Chích quái: [9] "việc hít thú thân thiết phái mạnh phái nữ lấy gói khu đất thực hiện đầu, tiếp sau đó mới nhất làm thịt trâu dê thực hiện loại lễ, lấy cơm trắng nếp nhằm nhập chống nằm trong ăn, tiếp sau đó mới nhất trở nên thân". Hiện ni ở vùng Lập Thạch, Vĩnh Phúc vẫn còn đấy tục ăn khu đất.[17] Đó là những miếng đá non white color, được khoan kể từ phỏng thâm thúy 5-20 m. Ban đầu là những tảng xám nâu mùi hương bùn, tiếp sau đó chặt nhỏ, rước bầy thô và nướng rồi hương thụ.
- Rượu nếp và cơm trắng lam: bám theo Chích quái quỷ [9] "Đất phát hành được rất nhiều gạo nếp, lấy ống tre nhưng mà thổi cơm" và "lấy cốt gạo thực hiện rượu". Dường như còn tồn tại những phụ gia như: muối bột thực hiện kể từ rễ gừng, mắm thực hiện kể từ cá tôm...
Phong tục[sửa | sửa mã nguồn]
- Xăm mình: khi kể từ rừng núi xuống sông ngòi tấn công cá, thông thường bị uỷ thác long thực hiện hoảng sợ nên người Việt đem tục xăm những hình thủy quái quỷ bên trên khung người.[9] Tục này cho tới đời vua Trần Anh Tông thì không hề buộc phải nữa và tiếp sau đó thì mất mặt dần dần.[18]
- Tính nằm trong đồng: bám theo Chích quái quỷ [9] khi "trong căn nhà đem người bị tiêu diệt thì giã cối thực hiện mệnh lệnh, nhằm người phụ cận nghe giờ cho tới cứu vãn giúp". Theo Lịch triều [19] thì "vua tôi nằm trong cút cày, phụ thân con cái tắm cộng đồng sông ko phân chia số lượng giới hạn, ko phân biệt oai quyền, loại bậc"
Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ a b c d Ngô Sĩ Liên, Đại Việt sử ký toàn thư, quyển I, kỷ Hồng Bàng thị.
- ^ a b c Đào Duy Anh (1964), Đất nước VN qua quýt những đời, Nhà xuất phiên bản Khoa học tập, trang 13-16
- ^ Trần Quốc Vượng (1970), Từ truyền thuyết, ngữ ngôn cho tới lịch sử dân tộc. Hùng Vương dựng nước, luyện I. Nhà xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội
- ^ Tư Mã Trinh, chú thích cuốn Sử ký Tư Mã Thiên, cũng gọi là Sử ký Sách ẩn, quyển 113, Nam Việt liệt truyện, 53
- ^ Lưu Hú (945), Cựu Đường thư, quyển 41, Chí 21, Địa lí 4
- ^ Lý Phường (977-983), Tỉnh Thái Bình Ngự Lãm, quyển 18, chương Châu quận, đạo Lĩnh Nam
- ^ a b Trần Quốc Vượng dịch, Việt sử lược, quyển I, trang 17-19
- ^ Viện Khảo cổ học tập (1973). Hùng Vương dựng nước, luyện III. Nhà xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội, trang 71.
- ^ a b c d e f Lĩnh Nam chích quái, quyển I, Truyện Hồng Bàng. Bản dịch Lê Hữu Mục (1960) Nhà sách Trí Đức, TP. Sài Gòn, trang 43
- ^ Quốc sử quán triều Nguyễn, Cương mục, Tiền Biên, quyển I
- ^ Trần Trọng Kim (1920), Việt Nam sử lược, Thượng cổ thời đại, Họ Hồng Bàng
- ^ Hà Văn Tấn (1987), Làng, liên thôn và siêu thôn. Mấy yếu tố về phương pháp, Tạp chí Khoa học tập, Đại học tập Tổng hợp ý TP. hà Nội, số 1
- ^ Nguyễn Minh Tuấn (2007), Nhà nước Văn Lang - sông núi siêu thôn, Tạp chí Khoa học tập, Đại học tập Quốc gia TP. hà Nội, thường xuyên san Kinh tế - Luật, Tập 23, Số 3.
- ^ Viện Khảo cổ học tập (1973), Sđd, trang 144-150
- ^ Lĩnh Nam chích quái (1960) Sđd, trang 58
- ^ GS. Trần Quốc Vượng. Triết lý bánh chưng, bánh giầy. Trong Cõi. Nhà xuất phiên bản Hội căn nhà văn (2014)
- ^ Báo năng lượng điện tử VnExpress (29 mon 6 năm 2005). “Tục ăn khu đất ở Lập Thạch, Vĩnh Phúc”. vnexpress.net.
- ^ Toàn thư, sđd, quyển VI, kỷ Nhà Trần, Anh Tông Hoàng Đế.
- ^ Phan Huy Chú, Lịch triều hiến chương loại chí, Nhà Xuất phiên bản Giáo dục đào tạo, 2006, luyện 1, trang 220.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
 |
Wikimedia Commons nhận thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Văn Lang. |
- Văn Lang bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam
- Van Lang (legendary kingdom, Vietnam) bên trên Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
Bình luận