hữu ái là gì

Bách khoa toàn thư phanh Wikipedia

Một phần của loại bài xích về
Phật giáo
Lịch sử Bạn đang xem: hữu ái là gì Niên phát đạt triển Thích-ca Mâu-ni Thập đại đệ tử Phật giáo Nguyên thủy Đại hội kết tập Bộ phái Phật giáo Phật giáo Hy Lạp hóa Phật giáo qua chuyện Con lối tơ lụa Phật giáo suy vi ở đè Độ Phong trào Phật giáo hiện tại đại
Khái niệm Pháp Pháp luân Trung đạo Tứ diệu đế Bát chủ yếu đạo Ngũ uẩn Vô thường Khổ Vô ngã Duyên khởi Giới Tính Không Nghiệp Tái sinh Luân hồi Vũ trụ học tập Phật giáo Sáu cõi luân hồi Giác ngộ
Kinh điển Kinh văn sơ kỳ Kinh văn Đại thừa Tam tạng Kinh điển Pāli Kinh văn Tạng ngữ Kinh văn Hán ngữ
Tam học Tam bảo Quy y Giải thoát Ngũ giới Ba-la-mật-đa Thiền Tư tưởng Pháp cúng Công đức Niệm Chánh niệm Bát-nhã Tứ vô lượng Tam thập thất bồ-đề phần Tu học Cư sĩ Tụng kinh Hành hương Trai thực
Niết-bàn Tứ thánh quả A-la-hán Duyên giác Bồ tát Phật Như Lai Phật Mẫu
Tông phái Thượng tọa bộ Đại thừa Kim cương thừa Thiền tông Tịnh chừng tông
Ở những nước Ấn Độ Sri Lanka Campuchia Thái Lan Myanmar Lào Trung Quốc Việt Nam Đài Loan Nhật Bản Hàn Quốc Triều Tiên Malaysia Tây Tạng Bhutan Mông Cổ Khác (Trung Á, Châu Âu, Châu Phi, Châu Mỹ, Châu Đại dương, Hoa Kỳ, Nga, Nepal, Tân Cương, Indonesia, Brunei ...)
Cổng vấn đề Phật giáo
x t s

Trong Phật giáo, Ái (Pali: Taṇhā, Phạn: tṛ́ṣṇā) là một trong những định nghĩa cần thiết nhằm chỉ mang đến "sự mong ước, sự thèm mong muốn, sự thèm khát mạnh mẽ, sự tham ô lam", hoặc về vật hóa học hoặc về lòng tin.^[1][2] Nó thông thường được dịch nghĩa một cơ hội điển hình nổi bật là tham ô ái,^[3] và là một trong những nhập phụ thân loại: kāma-taṇhā (dục ái), bhava-taṇhā (hữu ái), và vibhava-taṇhā (phi hữu ái.)^[4][5]

Ái (Taṇhā) xuất hiện tại nhập Tứ diệu đế, nhập bại ái (taṇhā) là nguyên vẹn nhân của gian khổ (dukkha) và vòng lặp của sự việc sinh, sự hữu và sự bị tiêu diệt (luân hồi).^[1][2][4]

Từ nguyên vẹn và ý nghĩa[sửa | sửa mã nguồn]

Taṇhā là một trong những kể từ nhập giờ đồng hồ Pali, được cách tân và phát triển kể từ gốc kể từ tṛ́ṣṇā (तृष्णा) nhập giờ đồng hồ Phạn vệ đà, nhưng mà sở hữu xuất xứ kể từ *tŕ̥šnas nhập ngôn từ hệ đè - Iran thuở đầu (Proto-Indo-Iranian), là kể từ sở hữu tương quan cho tới gốc kể từ tarś- (sự mong ước, sự ước hòng, sự ao ước), và sở hữu loại dõi sau cùng kể từ gốc kể từ *ters- (khô) nhập ngôn từ hệ đè - Âu.

Từ Taṇhā sở hữu những kể từ đồng nguyên vẹn nhập ngôn từ hệ đè - Âu như sau: taršna nhập giờ đồng hồ Avesta, térsomai nhập giờ đồng hồ Hy Lạp cổ kính, troškimas nhập giờ đồng hồ Litva, þaursus nhập giờ đồng hồ Goth, durst nhập giờ đồng hồ Đức cổ, thirst nhập giờ đồng hồ Anh.^[1] Từ này xuất hiện tại rất nhiều lần trong số tầng Samhita nhập kinh Vệ đà, sở hữu niên đại kể từ thiên niên kỉ thứ hai trước công nguyên vẹn, như thể trong số bài xích thánh ca số 1.7.11, 1.16.5, 3.9.3, 6.15.5, 7.3.4 and 10.91.7.^[6] Nó cũng xuất hiện tại trong mỗi bài xích kinh Vệ đà không giống nhập đè Độ giáo, nhập bại ý nghĩa sâu sắc của kể từ này là "sự mong ước, sự thèm mong muốn, sự tham ô đắm, sự ước mong muốn, sự tham ô lam một cơ hội phấn khởi, và sự khổ đau kể từ tham ô ái."^[6]

Mối tương tác với gian khổ (Dukkha)[sửa | sửa mã nguồn]

Trong phần loại nhì của Tứ diệu đế, Đức Phật tiếp tục xác lập ái (taṇhā) là nguyên tố chủ yếu nhập sự sinh khởi của khổ (sự chịu đựng đựng, nỗi nhức, sự ko thỏa mãn).^[7]

Xem thêm: mit the cool kid là ai

Walpola Rahula bảo rằng ái (Taṇhā) hoặc "sự mong ước, sự thèm mong muốn, sự tham ô lam, sự tham ô đắm" là loại nhưng mà nó thể hiện như là sự việc gian khổ và những cuộc sống tái mét sinh.^[8] Tuy nhiên, Rahula còn thêm thắt rằng, nó ko cần là nguyên vẹn nhân trước tiên Hay những nguyên vẹn nhân có một không hai của khổ hoặc luân hồi, chính vì xuất xứ của tất cả đều mang ý nghĩa kha khá và mang ý nghĩa tùy theo một vài ba loại không giống nữa.^[8] Trong tạng kinh giờ đồng hồ Pali của Phật giáo sở hữu xác định và xác nhận những sự dù uế và sự ko đảm bảo chất lượng đẹp nhất không giống (phiền óc, sāsavā dhammā), ngoài ái đi ra, như thể nguyên vẹn nhân của gian khổ. Tuy nhiên, Rahula còn cho thấy thêm thêm thắt, ái luôn luôn được liệt kê trước tiên và được đánh giá như thể nguyên vẹn nhân sở hữu tính cần thiết nhất, sở hữu tính tràn ngập toàn bộ và là "nguyên nhân gẫn gũi và dễ dàng quan sát nhất" của gian khổ.^[8]

Peter Harvey bảo rằng ái là xuất xứ cần thiết nhất của gian khổ nhập Phật giáo.^[5] Nó phản ánh một hiện trạng lòng tin của tham ô ái. Càng tham ô ái từng nào thì sẽ càng cuồng nộ từng ấy chính vì toàn cầu luôn luôn trực tiếp thay cho thay đổi và sở hữu đặc điểm ko thỏa mãn nhu cầu một cơ hội bẩm sinh; tham ô ái còn mang lại nỗi nhức trải qua những sự xung đột và sự tranh luận thân mật từng cá thể cùng nhau, nhưng mà toàn bộ những điều này là một trong những hiện trạng của gian khổ (Dukkha).^[5] Đức Phật tiếp tục tuyên tía rằng như thể chân lý loại nhì nhập tứ diệu đế, ái (taṇhā) đó là loại dẫn tới việc tái mét sinh và vòng luân hồi vô tận, và nó còn được khắc ghi bởi vì phụ thân loại tham ô ái: dục ái, hữu ái và phi hữu ái.^[9] Trong triết lý của Phật giáo, sở hữu những ý kiến trúng (chánh kiến) và ý kiến sai (tà kiến). Đối với những ý kiến sai, nó được lượt đi ra một cơ hội tận nằm trong cho tới ái (Taṇhā), tuy nhiên nó cũng xác định và xác nhận rằng "quan điểm trúng đắn thông thường" như thể việc mang đến tặng và cúng nhịn nhường mái ấm tu hành, cũng là một trong những dạng của thủ (clinging).^[10] Sự kết đốc của ái (Taṇhā) xẩy ra Lúc người bại gật đầu đồng ý "quan điểm trúng đắn siêu việt" trải qua sự nắm rõ tường tận về vô thông thường và vô té.^[10]

Stephen Laumakis bảo rằng, cả nhì Xu thế tương thích và ko tương thích đều được link cho tới những vụ cháy của ái, và những Xu thế này sinh ra đi ra những trái khoáy của nghiệp (kamma) Từ đó tái mét sinh.^[11] Việc dập tắt đám cháy và thổi tắt những ngọn lửa này là con phố nhằm giải bay tường tận ngoài gian khổ và luân hồi nhập Phật giáo.^[11] David Webster bảo rằng, những bài xích kinh nhập tầm cỡ giờ đồng hồ Pali khuyến nghị một cơ hội lặp cút tái diễn rằng một người cần được đập phá bỏ ái (Taṇhā) trọn vẹn, và sự đập phá bỏ là quan trọng mang đến nát bàn.^[12]

Ái (Taṇhā) còn được xác lập như thể link loại tám nhập nguyên tắc duyên khởi. Trong văn cảnh của chục nhì nhân duyên, sự nhấn mạnh vấn đề được thể hiện tại bên trên những loại ái "mà nuôi chăm sóc Xu thế của nghiệp là loại tiếp tục tạo hình nên cuộc sống sau đó."^[13]

Phân loại[sửa | sửa mã nguồn]

Đức Phật tiếp tục xác lập sở hữu phụ thân loại taṇhā:^{[8][14][15][a]}

• Kāma-taṇhā (dục ái):^[5] ái so với những đối tượng người tiêu dùng của giác quan lại nhưng mà bọn chúng mang đến cảm hứng dễ chịu và thoải mái, hoặc ái với những điều niềm hạnh phúc, toại nguyện cho những giác quan lại.^[15] Walpola Rahula bảo rằng ái không chỉ là bao hàm sự ước hòng mang đến những điều niềm hạnh phúc của giác quan lại, sự phú quý và quyền lực tối cao, mà còn phải "thèm mong muốn và bám chặt với những phát minh và hoàn hảo, những ý kiến, những công ty trương, những triết lí, những định nghĩa và những tín ngưỡng (dhamma-taṇhā hoặc pháp ái)."^[8]
• Bhava-taṇhā (hữu ái):^[5] ái so với sự trở nên ai bại, đồ vật gi bại, nhằm thống nhất với cùng một hưởng thụ nào là bại.^[15] Harvey bảo rằng, loại ái này còn có tương quan cho tới bạn dạng té, là sự việc truy mò mẫm một tính danh rõ ràng và thèm mong muốn so với một loại tái mét sinh rõ ràng nào là bại một cơ hội vĩnh cữu.^[5] Các học tập fake không giống phân tích và lý giải rằng loại ái này được xúc tiến bởi vì ý kiến sai lầm đáng tiếc về sự việc vĩnh hằng (cuộc sinh sống vĩnh hằng) và về sự việc vĩnh cửu.^[4][16]
• Vibhava-taṇhā (vô hữu ái):^[4] ái so với việc ko hưởng thụ những điều ko dễ chịu và thoải mái nhập cuộc sống thời điểm hiện tại hoặc sau này, như thể những người dân hoặc những trường hợp ko bao nhiêu dễ chịu và thoải mái.^[5] Loại ái này rất có thể bao hàm những lượt demo tự động tử và tự động tiêu diệt bạn dạng thân mật, và việc này chỉ khiến cho sự tái mét sinh về sau ở nhập một cảnh giới xấu đi.^[5] Phra Thepyanmongkol bảo rằng loại ái này được xúc tiến bởi vì quan lại điển sai lầm đáng tiếc về sự việc đoạn khử, này là việc nhận định rằng không tồn tại sự tái mét sinh.^[16]

Sự đoạn khử ái (Taṇhā)[sửa | sửa mã nguồn]

Đế loại phụ thân nhập tứ diệu đế chỉ dẫn rằng sự đoạn tận ái (taṇhā) là trọn vẹn rất có thể. Bài kinh trả pháp luân phát biểu rằng:^[17]

Này những Tỳ-kheo, sở hữu một thánh đế về sự việc đoạn tận của gian khổ. Đó là sự việc ly tham ô, đoạn khử không tồn tại dư tàn của khát ái ấy, sự quăng vứt, kể từ vứt, sự giải bay và không tồn tại chấp trước.

Sự đoạn khử ái rất có thể đạt được bằng sự việc theo gót xua đuổi Bát chánh đạo. Trong Phật giáo Thượng tọa cỗ, sự đoạn tận đưa đến thành quả thành quả từ những việc thu thập sự nắm rõ thâm thúy về đặc điểm vô thông thường và vô té.^[18][19][20] Kelvin Trainor bảo rằng, sự rèn luyện "thiền toan với cùng một sự nắm rõ sâu sắc sắc" nhập Phật giáo triệu tập mang đến việc thu thập "chánh niệm", là loại yên cầu sự nắm rõ về phụ thân lốt ấn của sự việc tồn bên trên - dukkha (khổ), anicca (vô thường) và anatta (vô ngã).^[21] Trainor cho thấy thêm thêm thắt, việc nắm rõ về đặc điểm vô té của thực bên trên tiếp tục xúc tiến sự ko dích giắt chính vì "nếu không tồn tại loại gọi là vong linh, thì cũng không tồn tại điểm nào là mang đến thủ".^[21] Một Lúc người bại hiểu thấu đáo và gật đầu đồng ý triết lí vô té, thì không hề sự tham ô đắm và thèm khát, hay như là một cơ hội rõ ràng là ái (taṇhā) đoạn tận.^[21]

Sự khác lạ thân mật dục ái (Tanha) và dục ước mơ (Chanda)[sửa | sửa mã nguồn]

Đạo Phật phân loại sự thèm mong muốn bởi vì nhì kể từ Tanha hoặc Chanda.^[22] Dục ước mơ (Chanda) sở hữu nghĩa thâm là "điều thôi đốc, sự phấn khích, ý chí, sự thèm muốn".^[23]

Xem thêm: tiểu màn thầu là ai

Bahm bảo rằng dục ước mơ là "sự thèm mong muốn, tuy nhiên ko vượt lên trước vượt lên trước, loại nhưng mà tiếp tục đạt được", trong lúc dục ái là "sự thèm mong muốn rộng lớn loại nhưng mà tiếp tục đạt được".^[24] Trong những bài xích kinh khi thuở đầu, ý nghĩa sâu sắc của kể từ Chanda là tương đương với Tanha.^[25]

Một vài ba người sáng tác như thể Ajahn Sucitto phân tích và lý giải rằng dục ước mơ (chanda) là tích rất rất và ko mang ý nghĩa hóa học con phố, việc xác định và xác nhận nó nhằm phân biệt với dục ái (tanha) là loại mang ý nghĩa xấu đi và mang ý nghĩa con phố.^[26] Sucitto phân tích và lý giải nó với vài ba ví như là sự việc thèm mong muốn nhằm vận dụng cho 1 người với cùng một hành vi tích rất rất như thể thiền toan.^[26] Đối lập với điều này, Rhys Davids và Stede thì nhận định rằng Chanda trong số bài xích kinh Phật giáo sở hữu cả nhì nghĩa liên tưởng cho tới tính tích rất rất và tính chi tiêu cực; ví như, so với điều xấu đi, thì nhập tầm cỡ giờ đồng hồ Pali tương tác dục ước mơ với "sự thèm khát nhục dục, sự hâm mộ thân mật xác" và bảo rằng nó là một trong những mối cung cấp của sự việc khổ đau.^[27]

Peter Harvey bảo rằng dục ước mơ rất có thể là thiện hoặc bất thiện.^[5]

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Nguồn tham ô khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Ajahn Sucitto (2010). Turning the Wheel of Truth: Commentary on the Buddha's First Teaching. Shambhala.
• Bahm, Archie J. (1959). Philosophy of the Buddha. Jain Publishing (Reprint: 1993). ISBN 978-0-87573-025-7.
• Bodhi, Bhikkhu (trans.) (2000). The Connected Discourses of the Buddha: A Translation of the Samyutta Nikaya. Boston: Wisdom Pubs. ISBN 0-86171-331-1.
• Buswell, Robert E.; Gimello, Robert M. (1992), Paths to tát Liberation: The Mārga and Its Transformations in Buddhist Thought, University of Hawaii Press, ISBN 978-0-8248-1253-9
• Chogyam Trungpa (1972). "Karma and Rebirth: The Twelve Nidanas, by Chogyam Trungpa Rinpoche." Karma and the Twelve Nidanas, A Sourcebook for the Shambhala School of Buddhist Studies. Vajradhatu Publications.
• Choong, Mun-Keat (1999), The Notion of Emptiness in Early Buddhism, Motilal Banarsidass, ISBN 978-81-208-1649-7
• Dalai Lama (1998). The Four Noble Truths. Thorsons.
• Gethin, Rupert (1998), Foundations of Buddhism, Oxford University Press
• Harvey, Peter (1990), An Introduction to tát Buddhism, Cambridge University Press, ISBN 0-521313333
• Harvey, Peter (2013). An Introduction to tát Buddhism: Teachings, History and Practices. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-85942-4.
• Leifer, Ron (1997), The Happiness Project, Snow Lion
• Monier-Williams, Monier (1899, 1964). A Sanskrit-English Dictionary. London: Oxford University Press. ISBN 0-19-864308-X. Retrieved 2008-06-12 from "Cologne University" at http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/scans/MWScan/index.php?sfx=pdf.
• P. A. Payutto. Buddhist Economics, A Middle Way for the Market Place Chapter 2
• Ranjung Yeshe Wiki - Dharma Dictionary. http://rywiki.tsadra.org/index.php/sred_pa (sred pa is the Tibetan term for taṇhā)
• Rhys Davids, T.W. & William Stede (eds.) (1921-5). The Pali Text Society’s Pali–English Dictionary. Chipstead: Pali Text Society. Retrieved 2008-06-12 from "U. Chicago" at http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/
• Rahula, Walpola (2014), What the Buddha Taught, Oneworld Classics, ISBN 978-1-78074-000-3
• Saddhatissa, H. (trans.) (1998). The Sutta-Nipāta. London: RoutledgeCurzon Press. ISBN 0-7007-0181-8.
• Smith, Huston; Novak, Philip (2009), Buddhism: A Concise Introduction, HarperOne, Kindle Edition
• Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997). Maha-nidana Sutta: The Great Causes Discourse (DN 15). Retrieved 2008-01-04 from "Access to tát Insight" at http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/dn/dn.15.0.than.html.
• Walpola Sri Rahula (2007). What the Buddha Taught. Grove Press. Kindel Edition.
• Walshe, Maurice (trans.) (1995). The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Digha Nikaya. Boston: Wisdom Pubs. ISBN 0-86171-103-3.

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Philosophy of the Buddha by Archie J. Bahm. Asian Humanities Press. Berkeley, CA: 1993. ISBN 0-87573-025-6.
  • Chapter 5 is about craving, and discusses the difference between taṇhā and chanda.
• Nietzsche and Buddhism: A Study in Nihilism and Ironic Affinities by Robert Morrison. Oxford University Press, 1998.
  • Chapter 10 is a comparison between Nietzsche's Will to tát Power and Tanha, which gives a very nuanced and positive explanation of the central role taṇhā plays in the Buddhist path.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• The concept of craving in early Buddhism, V Bruce Matthews (1975), PhD Thesis, McMaster University
• Practicing for the extinction of kilesa-tanhā (palikanon.com)
• Ranjung Yeshe wiki entry for sred pa