phật la ai

Bách khoa toàn thư hé Wikipedia

Bạn đang xem: phật la ai

Phật (chữ Hán: 佛), giờ đồng hồ Hindi: बुद्धा (phiên âm: Buddha), hoặc Bụt (Chữ Nôm: 侼) hoặc Bụt Đà (chữ Phạn: Buddhã) nhập Phật giáo tức thị Bậc Giác Ngộ, dùng làm chỉ cho tới một vị Chánh Đẳng Chánh Giác vẫn đạt tới việc tinh ma khiết và đầy đủ nhập đạo đức nghề nghiệp, trí tuệ thông qua nỗ lực của phiên bản thân thiết trong các việc triển khai những pháp Ba-la-mật ở thật nhiều kiếp sinh sống, tâm trí trọn vẹn không hề vô minh - nền tảng tạo ra sống chết. Đó là một trong trí tuệ vĩ đại (Nhất thiết trí) nằm trong với việc kể từ bi vô hạn với toàn bộ từng bọn chúng sinh không giống, ko phân biệt đối tượng người tiêu dùng. Sự giác ngộ ấy với đặc thù siêu tự nhiên, theo gót Phật giáo thì nó ko thể diễn tả vị ngữ điệu được nhưng mà chỉ hoàn toàn có thể hiểu trọn vẹn khi vẫn hưởng thụ nó. Những bọn chúng sinh đang được bên trên tuyến phố nhằm phát triển thành một vị Phật, thường xuyên tâm triển khai những hạnh Ba-la-mật, vạc tâm kể từ bi được gọi là Bồ tát. Khi trở thành Phật, không những về mặt mày trí tuệ và tiết hạnh mà còn phải toàn vẹn về mặt mày hình thể Ba mươi nhị tướng mạo đảm bảo chất lượng - Tám mươi vẻ đẹp nhất vô nằm trong thanh tịnh, tuy vậy Phật toàn giác ko toàn năng.

Từ này thông thường nhằm duy nhất vị Phật nhập lịch sử hào hùng thương hiệu là "Thích Ca Mâu Ni", một anh hùng với thiệt vẫn quảng bá tư tưởng của tớ ở châu lục nén Độ nhập thế kỷ 5 trước công vẹn toàn, và những giáo lý ấy và được thực hiện nền tảng nhằm khai sinh rời khỏi Phật giáo. Nhưng theo gót điều giảng của chủ yếu Tất-đạt-đa Cồ-đàm thì Ngài đơn thuần vị Phật độc nhất bên trên Trái Đất nhập thời kỳ này, chứ nếu như xét rộng lớn rời khỏi toàn thiên hà, xét cả vượt lên khứ - sau này thì ngoài Ngài rời khỏi còn tồn tại vô số vị Phật không giống nữa, chúng ta tồn bên trên ở những toàn cầu không giống hoặc ở những thời khắc khác: nhiều vị vẫn đắc đạo ở vượt lên khứ, nhiều vị đang được sinh sống nhập lúc này (ở những toàn cầu khác) và nhiều vị tiếp tục đắc đạo ở sau này. Cũng theo gót điều Ngài, nhập sau này xa xôi về sau, bên trên Trái Đất tiếp tục xuất hiện nay một vị nữa đắc đạo trở thành Phật, này đó là Bồ Tát Di Lặc trở thành Phật Di Lặc.

Một phần của loại bài xích về
Phật giáo
Lịch sử Niên phát đạt triển Thích-ca Mâu-ni Thập đại đệ tử Phật giáo Nguyên thủy Đại hội kết tập Bộ phái Phật giáo Phật giáo Hy Lạp hóa Phật giáo qua chuyện Con đàng tơ lụa Phật giáo suy vi ở nén Độ Phong trào Phật giáo hiện nay đại
Khái niệm Pháp Pháp luân Trung đạo Tứ diệu đế Bát chủ yếu đạo Ngũ uẩn Vô thường Khổ Vô ngã Duyên khởi Giới Tính Không Nghiệp Tái sinh Luân hồi Vũ trụ học tập Phật giáo Sáu cõi luân hồi
Kinh điển Kinh văn sơ kỳ Kinh văn Đại thừa Tam tạng Kinh điển Pāli Kinh văn Tạng ngữ Kinh văn Hán ngữ
Tam học Tam bảo Quy y Giải thoát Ngũ giới Ba-la-mật-đa Thiền Tư tưởng Pháp cúng Công đức Niệm Chánh niệm Bát-nhã Tứ vô lượng Tam thập thất bồ-đề phần Tu học Cư sĩ Tụng kinh Hành hương Trai thực
Niết-bàn Giác ngộ Tứ thánh quả A-la-hán Duyên giác Bồ tát Phật Như Lai Phật Mẫu
Tông phái Thượng tọa bộ Đại thừa Kim cương thừa Thiền tông Tịnh chừng tông
Ở những nước Ấn Độ Sri Lanka Campuchia Thái Lan Myanmar Lào Trung Quốc Việt Nam Đài Loan Nhật Bản Hàn Quốc Triều Tiên Malaysia Tây Tạng Bhutan Mông Cổ Khác (Trung Á, Châu Âu, Châu Phi, Châu Mỹ, Châu Đại dương, Hoa Kỳ, Nga, Nepal, Tân Cương, Indonesia, Brunei ...)
Cổng vấn đề Phật giáo
x t s

Theo Phật giáo, thời đại xuất hiện nay một vị Phật là hiếm hoi. Vì có tương đối nhiều thời kỳ, có tương đối nhiều tiến trình đặc biệt lâu năm trong những chu kỳ luân hồi toàn cầu ko hề xuất hiện nay một vị Phật này, nếu như với thì cũng chỉ mất những vị Phật Độc Giác, những vị này Xu thế không nhiều tuyên thuyết giáo pháp, do đó bọn chúng sinh không tồn tại phương tiện đi lại giải bay. Vị Phật thông thường sẽ là đại diện thay mặt cho những vị Phật vượt lên khứ là Nhiên Đăng Cổ Phật. Trong khi vị Phật sau này được nghĩ rằng tiếp tục xuất hiện nay ở Trái Đất này là Di-lặc. Trong Phật giáo Bắc tông thì còn chia nhỏ ra Phật mẫu(phật bà), Phật vương vãi, Phật tổ(Phật chủ), Phật tử. Hình như còn tồn tại những tầng tu hành thấp rộng lớn Phật như: Duyên giác (Phật độc giác), Thanh văn (là những người dân nghe Phật giảng dạy dỗ nhưng mà tu được trái ngược vị A-la-hán).

Từ nguyên[sửa | sửa mã nguồn]

Từ "Buddha" hoặc thường hay gọi là "Buddhaya" tức là bậc trí fake, người hiểu biết; giờ đồng hồ Việt gọi là "Bụt", "Bụt-đà" hoặc "Bụt-đà-da", còn được gọi là "Phật" nhập giờ đồng hồ Hán. Trong những kiệt tác văn học tập dân gian trá "Phật" được dùng thịnh hành rộng lớn "Bụt" vì như thế thời Trịnh – Nguyễn phân tranh giành, nhị mặt mày đều phải sở hữu Xu thế chào những cao tăng kể từ Trung Quốc thanh lịch nhằm hoằng hóa nên kể từ Bụt bị lấn lướt thất lạc và từ từ cút nhập quên lãng.^[1] "Bụt" là kể từ phiên âm giờ đồng hồ Việt bắt mối cung cấp kể từ chữ Phạn Buddhã. Từ Bụt vẫn xuất hiện nay nhập ngữ điệu Việt nhanh nhất có thể là nhập thế kỷ thứ hai và muộn nhất là thế kỷ loại 6 và kể từ này là vì những thiền sư nén trước tiên dịch rời khỏi kể từ chữ Phạn Buddhã, tức là bậc Đại Giác, Đại Trí, bậc Giác Ngộ, Người Đạt Trí Tuệ Tột Cùng.^[1]

Danh kể từ Bụt được phiên âm kể từ chữ Phạn Buddhã, vì như thế và một âm B cùng nhau. Trong giờ đồng hồ Anh và Pháp nằm trong đều người sử dụng âm B nhằm dịch như vậy (Pháp: Boudha, Anh: Buddha); ở nhiều nước Phật giáo Nam Tông cũng người sử dụng âm B nhằm dịch chữ Buddhã kể từ giờ đồng hồ Phạn, tuy rằng giọng hiểu với không giống nhau đôi khi. Theo trào lưu cộng đồng thống nhất cơ hội phiên âm thì lúc bấy giờ, Phật giáo Bắc tông nhưng mà Trung quốc là trung tâm, kể từ lâu vẫn dịch Buddhã là Phật-đà (佛 陀) ni vừa phải mới mẻ chính thức người sử dụng chữ Bột đà (勃 陀) nhằm gọi bậc Giác ngộ. Theo Tự điển Phật Học Hán Việt, Phân viện Nghiên cứu vớt Phật học tập thủ đô hà nội, xuất phiên bản 1992, nhưng mà sách tìm hiểu thêm là Thực Dụng Phật Học Từ điển của Lô Quán Cao và Hà Tử Bồi xuất phiên bản ở Thượng Hải, thì: Bột đà 勃 陀 Buddha (Thuật ngữ), thường hay gọi là Bột đà. Cách gọi cũ là Phật đà. Gọi tắt là Phật - dịch là Giác (覺).

Theo Thiền sư Thích Nhất Hạnh, vấn đáp thắc mắc "Tại sao người sử dụng chữ đạo Bụt?":

"Sở dĩ công ty chúng tôi người sử dụng chữ đạo Bụt nhưng mà ko người sử dụng chữ đạo Phật, vì như thế công ty chúng tôi cho là chữ Bụt với tính dân tộc bản địa rộng lớn chữ Phật. Các nước cộng đồng xung quanh tất cả chúng ta đều còn gọi Buddha là Bụt. Dân nước Việt Nam cho tới thế kỷ loại XIII - XIV vẫn còn đó gọi Buddha là Bụt. Chỉ kể từ khi quân Minh thanh lịch rung rinh việt nam, tất cả chúng ta mới mẻ chính thức làm theo chúng ta gọi là Phật thôi. Nếu quý khách đọc Đắc Thú Long Tuyền Thành Đạo Ca của vua Trần Nhân Tông, quý khách thấy rằng ngài vẫn người sử dụng chữ Bụt. Tổ loại thân phụ của phái Trúc Lâm ngài Huyền Quang cũng người sử dụng chữ Bụt. Thiền sư Khuy Cơ là đồ đệ rộng lớn của Tam Tạng Pháp sư Huyền Trang nói: "Chữ Buddha xứng đáng lý nên dịch là Bụt Đà tuy nhiên người tao vẫn dịch lầm là Phật". Chính những vị cao tăng mặt mày Trung quốc đời Đường vẫn thấy. Như vậy sự sai lầm không mong muốn của một nước không tồn tại lý gì một nước không giống cũng nên sai lầm không mong muốn theo? Chúng tôi vẫn quyết định dùng chữ Bụt và đạo Bụt. Nếu tất cả chúng ta nên dùng danh kể từ Hán Việt thì tất cả chúng ta người sử dụng Phật giáo, còn nếu như đạo là đạo Bụt. Ngày Phật đản Hay những ngày đản Bụt, Phật tử Hay những con cái Bụt. Như vậy ngữ điệu của tất cả chúng ta được phú quý tăng lên vì như thế tất cả chúng ta ko vứt chữ Phật nhưng mà tất cả chúng ta bình phục được chữ Bụt. Trong tác phẩm Đường Xưa Mây Trắng, chúng tôi dùng chữ Bụt và chữ Bụt dường như dịu dàng, thân mật rộng lớn chữ Phật nhiều lắm. Chắc quý khách cũng thấu hiểu là nhập kho báu truyện cổ tích, ca dao của việt nam, dân bọn chúng vẫn còn đó giữ lại cơ hội gọi Buddha là Bụt".^[2]

Xem thêm: edith cavell là ai

Định nghĩa danh kể từ "Bụt" nhập tự vị Việt Nam:^[3]

1. Việt Nam Từ điển của Hội Khai Trí Tiến Đức, xuất phiên bản lần thứ nhất bên trên thủ đô hà nội năm 1931. "Bụt": Tiếng gọi Ông Phật. Văn liệu: Lành như Bụt (tục ngữ). Đất Vua, miếu buôn bản, cảnh quan Bụt (thơ cổ).
2. Từ điển nước Việt Nam, Khai Trí TP. Sài Gòn, 1971. "Bụt": Ông Phật. Bụt cũng nực cười cợt ông ngất ngưỡng (Nguyên Công Trứ).
3. Từ điển Tiếng Việt, Nhà xuất phiên bản Khoa Học Xã Hội, thủ đô hà nội, 1988. "Bụt": Phật, Theo phong cách gọi dân gian trá. Lành như Bụt, Bụt miếu mái ấm ko linh.
4. Việt Anh Tự Điển, Nguyễn Văn Khôn, TP. Sài Gòn, 1972. "Bụt": Buddha.

“Phật” là kể từ gốc Hán, bắt mối cung cấp kể từ cơ hội vạc âm nhập giờ đồng hồ Hán ở những thời kỳ không giống nhau của một kể từ được viết lách bằng văn bản Hán là “佛”.^[4] E. G. Pulleyblank phục vẹn toàn cơ hội vạc âm nhập giờ đồng hồ Hán trung thế kỉ sơ kỳ của kể từ “佛” là but.^[4] “Phật” bắt mối cung cấp kể từ cơ hội vạc âm nhập giờ đồng hồ Hán trung thế kỉ hậu kỳ của kể từ “佛”. Pulleyblank phục vẹn toàn cơ hội vạc âm nhập giờ đồng hồ Hán trung thế kỉ hậu kỳ của kể từ “佛” là fɦjyt (do but thay đổi trở thành, về sau fɦjyt thay đổi trở thành fɦut) và fɦut (do fɦjyt thay đổi thành). Theo Pulleyblank kể từ “phật” nhập giờ đồng hồ Việt bắt mối cung cấp kể từ âm fɦjyt của kể từ “佛”.^[4][5]

Trong giờ đồng hồ Hán tên thường gọi của bụt và được phiên âm từ khá nhiều ngữ điệu không giống nhau trở thành nhiều dạng khác nhau, ví dụ như “佛陀” (âm Hán Việt: phật đà), “浮陀” (phù đà), “浮圖” (phù đồ), “浮頭” (phù đầu), “勃陀” (bột đà), “勃馱” (bột đà), “部多” (bộ đa), “部陀” (bộ đà), “毋陀” (vô đà), “沒馱” (một đà), “佛馱” (phật đà), “步他” (bộ tha), “浮屠” (phù đồ), “復豆” (phục đậu), “毋馱” (vô đà), “佛圖” (phật đồ), “步陀” (bộ đà), “物他” (vật tha), “馞陀” (bột đà), “沒陀” (một đà) vân vân. Tên gọi “phật” 佛 nhập giờ đồng hồ Hán thông thường được nghĩ rằng gọi tắt của “phật đà” 佛陀, phiên âm giờ đồng hồ Hán của tên thường gọi giờ đồng hồ Phạn “buddha”. Quý Tiện Lâm (季羨林) nhận định rằng cơ hội phân tích và lý giải này là ko đúng chuẩn. Theo ông “phật” 佛 ko nên là gọi tắt của “phật đà” 佛, “phật” 佛 và “phật đà” 佛陀 bắt mối cung cấp kể từ nhị ngữ điệu không giống nhau, tên thường gọi “Phật” 佛 xuất hiện nay trước tên thường gọi “phật đà” 佛陀.^[6] Theo Quý Tiện Lâm tên thường gọi “phật” 佛 nhập giờ đồng hồ Hán là phiên âm của tên thường gọi của bụt nhập một ngữ điệu cổ này cơ nằm trong ngữ tộc Iran.^[7]

Kinh Phật lúc đầu ko được dịch thanh lịch giờ đồng hồ Hán kể từ giờ đồng hồ Phạn hoặc giờ đồng hồ Pali nhưng mà là dịch từ khá nhiều ngữ điệu cổ ở vùng Trung Á và Tân Cương.^[8] Theo Quý Tiện Lâm trong những ngữ điệu cổ nằm trong ngữ tộc Iran tên thường gọi nhị âm tiết “buddha” nhập giờ đồng hồ Phạn vẫn thay đổi trở thành tên thường gọi chỉ tồn tại một âm tiết, ví dụ:^[9]

• Tiếng Ba Tư trung cổ ẩn bên trong tầm cỡ bái hoả giáo: bwt
• Tiếng An Tức (安息) Ma Ni giáo (摩尼教): bwt, but
• Tiếng Túc Đặc (粟特) Ma Ni giáo: bwty, pwtyy
• Tiếng Túc Đặc Phật giáo: pwt
• Tiếng Dari: bot

Các vị Phật[sửa | sửa mã nguồn]

Có nhị nút của Phật:

• Độc Giác Phật (sa. pratyeka-buddha), là kẻ trọn vẹn giác ngộ. Tương đương về góc nhìn giải bay, về trí tuệ, công đức, trí tuệ vẫn ko trọn vẹn vẹn vị Chánh Đẳng Giác.
• Tam-miệu-tam-phật-đà (sa. samyak-saṃbuddha), dịch ý là Phật Chính Đẳng Chính Giác, hoặc Phật Toàn Giác, không những giác ngộ mà còn phải hoàn toàn có thể giáo hóa bọn chúng sinh về những điều bản thân hội chứng ngộ. Đây là nút cao hơn nữa đối với Độc Giác Phật.

Kinh văn song khi cũng nhắc tới Tam thế Phật (chữ Hán: 三世佛), tức thị trần gian với vô số những vị Phật, chúng ta vẫn, đang được hoặc tiếp tục xuất hiện nay theo lần lượt ở "ba đời" (thời vượt lên khứ, lúc này và tương lai). Khái niệm này chỉ toàn bộ những vị Phật nhập thân phụ đời và mươi phương toàn cầu (trong cơ Phật Nhiên Đăng đại diện thay mặt mang lại chư Phật nhập vượt lên khứ, Phật Thích-ca là vị Phật thời lúc này, và Phật Di-lặc biểu tượng mang lại chư Phật thời vị lai).^[10]

Trong Kinh Phật chủng tính (Phật sử) với nhắc cho tới 28 vị Phật Toàn giác nhập vượt lên khứ, bao hàm Phật Thích-ca là vị Phật loại 28.

28 vị Phật nhập vượt lên khứ[sửa | sửa mã nguồn]

Xem chi tiết: Danh vị Phật

Phật Thích Ca Mâu Ni[sửa | sửa mã nguồn]

Xem chi tiết: Siddhārtha Gautama

Phật A di đà[sửa | sửa mã nguồn]

Xem chi tiết: Phật A-di-đà

Phật Di lặc[sửa | sửa mã nguồn]

Xem chi tiết: Phật Di Lặc

Phật tính[sửa | sửa mã nguồn]

Xem chi tiết: Phật tính

Phật tính, sẽ là gốc của từng hiện nay tượng; từng hiện tượng lạ là biểu lộ của Phật tính. Nếu phái Nam tông chỉ thừa nhận từng thời đại chỉ tồn tại một vị Phật, và vị này nên là một trong anh hùng lịch sử hào hùng và là đạo sư giáo hóa, thì Bắc tông nhận định rằng với vô số vị Phật được biểu lộ không giống nhau. Theo ý kiến Tam thân thiết (sa. trikāya) của Bắc tông thì Phật tính biểu lộ qua chuyện thân phụ dạng chủ yếu và từng dạng Phật biểu lộ một đặc thù của Chân như.

Các dạng siêu việt của Phật tính, Chân như (xem Phật gia) được kể là những vị Phật A-di-đà, Đại Nhật, Báo Sinh, Bất Động, Bất Không Thành Tựu, Kim Cương Tát-đoá. Các vị này là thầy của những vị Bồ Tát và là giáo mái ấm của những Tịnh chừng. Các dạng Phật siêu việt của Chân như đều phải sở hữu đặc thù siêu trần gian, thân thiết tâm trọn vẹn thanh tịnh, siêu việt, vô lượng lâu. Theo ý kiến Tam thân thiết thì Báo thân thiết Phật (sa. saṃbhogakāya) đó là hình hình ảnh hoàn hảo của những vị Bồ Tát tự động tạo thành nhằm theo gót này mà tu học tập. Báo thân thiết lại đó là Chân tâm của Ứng thân thiết, hoặc Hoá thân thiết (sa. nirmāṇakāya), là thân thiết của Phật với dạng nhân loại sinh sống bên trên trái đất. Khoảng năm 750 của Công Nguyên, sau thời điểm Kim cương quá Ra đời thì trong những phe cánh Bắc-tông cũng gật đầu đồng ý ngoài Pháp thân thiết (sa. dharmakāya) được thêm năm vị Phật gửi hóa kể từ Pháp thân thiết cơ, được gọi là Ngũ Phật hoặc Phật gia, vì như thế từng một vị Phật này được coi được thêm một vị Phật lịch sử hào hùng (từng sinh sống bên trên địa cầu) và một vị Bồ Tát cút kèm:

Xem thêm: ai là người đồng sáng lập apple

1. Cùng với Phật Đại Nhật là vị Ca-la-ca-tôn-đại (sa. krakuccanda) và Phổ Hiền Bồ Tát (sa. samantabhadra).
2. Cùng với Phật Bất Động (sa. akṣobhya) là vị Ka-na-ca-mâu-ni (sa. kanakamuni) và Kim Cương Thủ Bồ Tát (vajrapāṇi).
3. Cùng với Phật Báo Sinh là vị Phật lịch sử hào hùng Ca-diếp (sa. kāśyapa) và Báo Thủ Bồ Tát (ratnapāṇi).
4. Cùng với Phật Bất Không Thành Tựu là vị Phật Di-lặc và Phổ Chuỳ Thủ Bồ Tát (viśvapāṇi).
5. Cùng với Phật A-di-đà là đại thế chí người yêu tát và Quán Thế Âm Bồ Tát (sa. avalokiteśvara).

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Fo Guang Ta-tz'u-tien. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui. Taipei: Fo-kuang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất phiên bản xã, 1988.)
• Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren, Bern 1986.
• The Threefold Lotus Sutra (Kosei Publishing, Tokyo 1975), tr. by B. Kato, Y. Tamura, and K. Miyasaka, revised by W. Soothill, W. Schiffer, and P.. Del Campana
• The Mahayana Mahaparinirvana Sutra (Nirvana Publications, London, 1999-2000), tr. by K. Yamamoto, ed. and revised by Dr. Tony Page
• The Sovereign All-Creating Mind: The Motherly Buddha (Sri Satguru Publications, Delhi 1992), tr. by E.K. Neumaier-Dargyay

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Nhơn
• Thần
• Thánh
• Tiên
• Chúa
• Ngũ chi đại đạo
• Tứ đại

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons được thêm hình hình ảnh và phương tiện đi lại truyền đạt về Phật.